لمینت دندان
لمینیت روشی است که با اندکی تراش روی دندان، یک لایه نازک چینی (یا کامپوزیت) بر روی دندان می چسبانند و عیوب تقارنی و اندازه و شکستگی و پریدگی گوشه های دندان را اصلاح می کنند. در برخی موارد برای اصلاح لب پریدگی، شکستگی، اصلاح عقب بودن چند دندان نمایان و اصلاح عیوب تقارن دندان ها، به ویژه در دندان های بالا می توان از لمینیت استفاده کرد. درمان با لمینیت اگر به درستی انجام شود می تواند چندین سال دوام آورد.
مزیت های لمینیت
یک مزیت لمینیت، مدت کوتاه درمان و مزیت دیگر آن سهولت تعویض آن است. با روش لمینیت می توانید دندان های خود را به شکل مناسب بازسازی کنید.
مزیت دیگر این روش نسبت به سایر انواع روکش، تراش کمتر دندان و ایجاد تغییر و دستکاری کمتر در بافت دندان است. علاوه بر آن، روکش های لمینیت، ظاهر زیبا تر و طبیعی تری دارند. در این روش، یک لایه نازک چینی (مانند پولک) بر روی دندان قرار می گیرد. عدم احساس راحتی با پولک ها و سنگینی در ناحیه لثه ها نیز منتفی است چون اگر لمینیت به درستی نصب شده باشد، باعث ناراحتی لثه نخواهد شد و به زودی با وجود یک جسم خارجی روی دندانهایتان کنار خواهید آمد و به آن عادت خواهید کرد.
لمینیت اثر منفی خاصی روی دندان ندارد اما نیاز به مراقبت بیشتری نسبت به دندان معمولی دارد. روکش های لمینیت، نسبت به نیروهای کششی ضعیف هستند و با گاز زدن و کشیدن چیز های سفت، ممکن است کنده یا شکسته شوند. البته در این موارد می توان با تعویض لمینیت، ایراد را بر طرف کرد.
از طرف دیگر، برای خوب و زیبا باقی ماندن لمینیت ها، نیاز به رعایت بسیار مناسب بهداشت دهان و دندان است. روش مناسب دیگر، استفاده از مواد همرنگ دندان (کامپوزیت) و بازسازی دندان با این ماده است. خود من معمولا در طرح درمان هایم در دندان های پیشین فک پایین (به دلیل این که فک پایین فشار بیشتری متحمل می شود) بیشتر این روش را بر می گزینم. این روش نیز زیبایی و مقاومت لازم را دارد.
لمینیت به جای ارتودنسی
ارتودنسی، درمانی است که باعث حرکت دندان و قرار گرفتن آن در مکان مناسب می شود. یعنی در دندان هایی که برای رفع نا مرتبی، نیاز به جا به جایی دندان یا پیچیدن آن باشد، انجام ارتودنسی لازم است. در بسیاری موارد، بیمار از این سنخ نا مرتبی ها رنج نمی برد و مشکل او نا متقارن بودن یا کوچک بودن یکی دو دندان؛ یا فاصله دار بودن برخی دندان ها؛ کوتاه بودن ارتفاع دندان؛ یا شکستگی یا لب پریدگی دندان؛ یا کمی عقب بودن برخی دندان هاست. در این صورت با استفاده از روش هایی مانند لمینیت ونیر یا اصلاح با کامپوزیت یا روش های دیگر، می توان این عیوب را بر طرف کرد.
استفاده از روش روکش لمینیت، در همه موارد نمی تواند جایگزین روش ارتودنسی باشد. ارتودنسی درمان مترقی و مناسبی است که با شناخت از وضعیت قرارگیری دندان ها و محاسبات پیچیده، باعث حرکت دندان و قرار گرفتن آن در مکان مناسب می شود. مشخصه بارز این روش، حفظ دندان و وارد کردن کمترین آسیب و دستکاری بر دندان است. به شکلی که تغییرات مورد نظر نیز به آرامی حاصل می شود و بافت های دیگر صورت نیز با آن تطبیق می یابند.
اما در روش لمینیت، ناگزیر از تراشیدن (هرچند اندک) از مینای سالم دندان، و جایگزین کردن روکش نازک چینی هستیم. در عوض ظرف مدت کوتاهی (یک تا دو هفته) به شکل ظاهری دلخواه دست می یابید. در ارتودنسی، درمان بر روی دندان های موجود انجام می گیرد و دندان ها در محل صحیح خود قرار می گیرند. یعنی اگر دندانی کوچک یا نازیبا باشد، با ارتودنسی زیبا نمی شود و اندازه آن تغییر نمی کند. اما با روش لمینیت می توانید دندان های خود را به شکل مناسب بازسازی کنید.
البته برتری و مزیت ها بسته به نظر افراد مختلف، نسبی هستند. ممکن است برای برخی، انجام دادن اندکی تغییرات و آسیب به وضع طبیعی، موضوع ناراحت کننده ای به نظر نرسد. به طور مثال کسانی که (تاتو ابرو) می کنند، ابروهای طبیعی شان را از بین می برند و به جای آن نقش های دلخواه بر صورت خود می نهند. و خب حتما دلیل یا توجیهی برای این اقدام خود دارند. در طرف دیگر نیز شرایط شغلی و اجتماعی شخص، ممکن است به طور جدی مانعی برای نصب بند و براکت روی دندان اش باشد. (البته قصد نهادینه کردن این تصورهای نادرست عمومی را ندارم. اما به هر حال واقعیت های عرفی و باور های جامعه برای ما به عنوان قشری که در داخل این جامعه فعالیت می کنند، قابل انکار نیستند.) این شما هستید که باید با توجه به مواردی که در نظر دارید روش مناسب را برگزینید.
در مواردی که تعداد و میزان نا مرتبی دندان های جلو کم و به شکل خاصی است، ممکن است لمینیت به دلایلی بر ارتودنسی ترجیح داده شود. در صورت شکستن، تغییر رنگ یا خراب شدن لمینیت، می توان آن را تعویض کرد. اما چون دندان تراش خورده، اگر لمینیت را از روی دندان برداریم، (یا نخواهیم لمینیت خراب شده را تعویض کنیم) هم شکل نازیبایی به خود می گیرد و هم ممکن است دندان حساس شود. به عبارتی، همیشه باید لمینیت روی دندان قرار گیرد.
برای بستن فاصله های بین دندان
در صورت وجود فاصله موضعی میان دندان ها (به طور مثال بین دو دندان جلویی در فک بالا یا پایین) در حدود سه چهار میلی متر، ممکن است برای استفاده از لمینیت پرسلن یا کامپوزیت، و یا روکش دندان در دو دندان جلویی، مجبور شویم به خاطر بستن فاصله، دندان های جلو را خیلی بزرگ بسازیم که نا زیبا جلوه خواهد کرد. البته این امر با شبیه سازی پیش از آغاز درمان قابل تجسم خواهد بود. اگر به نظر خیلی بزرگ نیامد، ساده ترین پیشنهاد، استفاده از لمینیت پرسلن، یا لمینیت کامپوزیتی خواهد بود.
اما در صورتی که بزرگبودن دندان ها آزار دهنده باشد، برای تقسیم فاصله موجود بین تعداد بیشتری از دندان ها، می بایست ابتدا ارتودنسی کنید، سپس اگر باز هم فاصله ای وجود داشت، برای از بین بردن فاصله های یک نواخت و کوتاه تر دندان ها، بسته به مورد چهار یا شش تا از دندان های جلو را لمینیت کنید.
در صورتی که نخواهید ارتودنسی کنید، می توانید با استفاده از ژاکت کراون (نوعی روکش نازک چینی) چهار (یا شش) دندان خود را (از هر فک) روکش کنید که این امر نیاز به تراشیدن بیشتر دندان های سالم شما به خاطر رعایت اندازه و فاصله مناسب دارد. این موضوع، عیب این روش نسبت به اورتودنسی است. به عبارتی، برای تقسیم فضای سه چهار میلی متری، با این روش، از چهار (یا شش) دندان جلوی شما می تراشند و روکش می کنند.
در صورت خیلی کوچک بودن فضای فاصله (در حد نیم میلیمتر)، بستن فاصله (دیاستم) بین دندان ها با استفاده از کامپوزیت نیز امکان پذیر است. توجه کنید که چون مواد کامپوزیتی و روکش های پرسلن و لمینیت ها با استفاده از روش بلیچینگ تغییر رنگ نمی دهند، ضروری است که نخست بقیه دندان ها را به رنگ دلخواه خود دربیاورید و سپس اقدام به بستن دیاستم کنید تا انتخاب رنگ کامپوزیت بر اساس رنگ سایر دندان ها انجام گیرد.
مقایسه لمینیت با انواع دیگر روکش ها
در روش روکش (PFMیا All Ceram) نسبت به روش لمینیت، نیاز به برداشتن قسمت بیشتری از دندان هستیم و از دیدگاه محافظت دندان، روشی که تخریب کمتری در بر داشته باشد، روش بهتری به حساب می آید. در لمینیت، تراش در حد مینای دندان است اما در روکش های فلز پرسلن یا تمام چینی، تراش، عاج دندان را هم درگیر می کند. البته طبیعی است که افرادی که پیش از این به دلیل پوسیدگی، سطح مینا را از دست داده اند، نتوانند از روش لمینیت استفاده کنند و ناگزیر از روکش باشند.
از طرف دیگر نظر به این که دیواره های دندان عصب کشی شده به دلیل از دست دادن اعصاب و عروق، به مرور خشک و شکننده می شوند، ممکن است روکش کردن آن، جدا از اصلاح رنگ، به عنوان یک درمان پیش گیرانه جهت جلوگیری از شکستن و از بین رفتن دندان مطرح باشد. در پایان اگر به فکر زیبا تر کردن لبخند و دندان های خود هستید، علاوه بر خواندن این نوشته ها، که امیدوارم باعث القای نگرش زیبایی شناسانه با رویکرد محافظت دندان شده باشد؛ توصیه می کنم با یک دندان پزشک زیبایی مشورت کنید و بهترین روش را از او بپرسید. تاکید می کنم طرح درمان برای هر کس، منحصر به او ست.
